Meer drugslabs ontmanteld dan ooit

NEDERLAND – In 2023 heeft de politie aanzienlijk meer drugsproductielocaties ontmanteld dan in voorgaande jaren. Het gaat om labs voor heroïne en/of cocaïne en synthetische drugs zoals MDMA, amfetamine en methamfetamine. Dit blijkt uit het ‘Nationaal overzicht drugslocaties 2023’. Nog nooit werden in Nederland in één jaar zoveel drugsproductielocaties ontdekt en ontmanteld als in 2023. De stijging is opmerkelijk: 44 procent meer productielocaties dan in 2022, wat neerkomt op in totaal 151 locaties. Hoewel het aantal cocaïnelocaties nagenoeg gelijk is gebleven, is het aantal heroïnelocaties vervijfvoudigd (van 2 in 2022 naar 10 in 2023) en het aantal synthetische drugs locaties met 50% gestegen (van 83 in 2022 naar 125 in 2023).

De meeste productielocaties werden ontdekt in Zuid-Holland (40) en Noord-Brabant (35). De concentratie van cocaïne- en heroïnelabs in Zuid-Holland komt onder andere door de focus op het versnijden van deze drugs in deze provincie. Willem Woelders, portefeuillehouder drugs, verklaart: ‘Een belangrijke reden voor het toegenomen aantal ontmantelde labs is de wereldwijd toegenomen vraag naar drugs. We hebben sterke aanwijzingen dat de vraag stijgt, bijvoorbeeld door de wereldwijde inbeslagnames van (synthetische) drugs die gerelateerd zijn aan Nederland.’ De stijging van ontmantelingen is ook zichtbaar bij MDMA en methamfetamine. Vorig jaar vond de politie 32 productieplekken voor MDMA en 29 voor methamfetamine, terwijl het in 2022 voor beide 15 locaties betrof. Verder zijn 18 locaties ontmanteld waar grondstoffen voor de productie van MDMA en (met)amfetamine werden geproduceerd. Daarnaast zijn er 38 amfetamineproductielocaties ontdekt, hetzelfde aantal als in 2022.

Meldingsbereidheid speelt ook een rol. Meld Misdaad Anoniem (M.) ontving in 2023 330 meldingen over drugslabs, een stijging van 246 in 2022. Dit grotere aantal meldingen kan hebben bijgedragen aan het ontmantelen van meer labs. Het herkennen van signalen door burgers blijft cruciaal voor de opsporing, zoals verloederde panden, verdachte activiteiten of onverklaarbare luxe in de buurt. Drugslabs en opslagplaatsen zijn gevaarlijk door risico’s op brand en ontploffing, en omdat ze criminelen aantrekken. Bovendien zijn de labs en het afval schadelijk voor het milieu en de volksgezondheid. In 2023 zijn 191 dumpingen van drugsafval ontdekt, een stijging van 23 procent ten opzichte van 2022. De meeste dumpplekken waren in Noord-Brabant (42), Zuid-Holland (33), Gelderland (31) en Limburg (30). Woelders zegt: ‘Deze stijging blijft achter bij de stijging van het aantal ontdekte productielocaties. Dit komt mogelijk doordat criminele organisaties afval in grote partijen achterlaten op productielocaties of in loodsen, of alternatieve dumpmethodes gebruiken, zoals afvalputten, oppervlaktewater of het riool.’

Er is ook een toename van het aantal combinatie-labs, waar meerdere soorten drugs worden geproduceerd. In 2023 werden 21 van dergelijke locaties ontdekt, tegenover 9 in 2022. Enkele combi-labs produceerden cocaïne met MDMA en/of methamfetamine. ‘Criminele organisaties kunnen snel schakelen tussen de productie van verschillende soorten drugs, afhankelijk van de vraag’, aldus Woelders. De politie vond in 2023 ook 120 opslaglocaties, 40 procent meer dan in 2022 (86). Deze locaties, waar grondstoffen en apparatuur worden opgeslagen, stonden vooral in Noord-Brabant (39), Zuid-Holland (27) en Noord-Holland (19). Dit beeld komt overeen met 2022. Verder werden in 2023 51 transporten van grondstoffen en/of apparatuur onderschept, meestal wegtransport.

Het aantal ontmantelde hennepkwekerijen daalde in 2023 tot 1230, vergeleken met 1604 in 2022. De meeste kwekerijen werden ontdekt in Limburg, niet in Oost-Nederland waar voorheen de meeste ontmantelingen plaatsvonden. Woelders verklaart: ‘De afname komt doordat lokale autoriteiten andere prioriteiten stellen in hun drugsaanpak, met meer nadruk op cocaïne en synthetische drugs dan op hennep. Daarnaast signaleren we dat steeds meer hennep uit het buitenland wordt geïmporteerd, waardoor binnenlandse productie minder noodzakelijk is voor criminelen.’

Foto: Politie