Nu al meer plofkraken dan in 2021

DEN HAAG – In de eerste negen maanden van dit jaar zijn er meer plofkraken op geldautomaten gepleegd dan in heel 2021. Uit een telling van ANP/LocalFocus blijkt dat er zeker 11 kraken plaatsvonden waarbij schade werd gemeld. Vorig jaar ging nog het om minstens 10 plofkraken. In Noord-Holland, en met name Amsterdam, was het dit jaar tot nu toe het vaakst raak.

Dat valt op te maken uit berichtgeving van landelijke, regionale en lokale media in de periode van 2017 tot begin september van dit jaar. In 2019 piekte het aantal plofkraken op pinautomaten: in dat jaar was het zeker 48 keer raak. Minister Yeşilgöz-Zegerius (VVD, Justitie en Veiligheid) wees in augustus van dit jaar in antwoorden op Kamervragen op de daling van het aantal plofkraken, maar aan die trend lijkt een einde te zijn gekomen.

Het betrekkelijk hoge aantal plofkraken van dit jaar komt mogelijk door zelfgemaakte zware explosieven, denkt criminoloog Jasper van der Kemp van de Vrije Universiteit Amsterdam. “Vrij recent is het gebruik van zelf in elkaar geknutselde bommen die aan de buitenkant van geldautomaten worden bevestigd teruggekomen. Dit zie je met name in Amsterdam, wat suggereert dat er vooral daar criminelen zijn die het idee hebben dat ze op deze manier succesvol kunnen zijn”.

Volgens Van der Kemp hangt de langjarige daling vooral samen met succesvolle maatregelen tegen verschillende manieren waarop plofkraken worden gepleegd. “Lang werd de ‘gasflesmethode’ gebruikt. Bij deze methode werd een pinautomaat met gas uit een gasfles opgeblazen. Toen die manier door banken kon worden omzeild, kozen criminelen voor de ‘pizzaschuifmethode’, waarbij een plat explosief in de geldlade werd geschoven. Vervolgens gingen veel pinautomaten dicht, wat zorgde voor een verdere daling”.

In Noord-Holland vonden dit jaar tot nu toe de meeste plofkraken plaats: 7 van de 11 in totaal. In Zuid-Holland, Noord Brabant, Friesland en Gelderland vond dit jaar 1 gemelde plofkraak met schade plaats. Sinds 2017 werden in totaal zeker 151 plofkraken op pinautomaten gepleegd. In alle provincies was het minimaal één keer raak. Van de gemeenten vallen vooral Amsterdam (23 plofkraken sinds 2017) en Utrecht (9) op.

Omdat de locatie niet wordt geregistreerd in andere tellingen over plofkraken, bijvoorbeeld die van de Nederlandse Vereniging van Banken, zijn cijfers in deze analyse gebaseerd op nieuwsberichten. Daardoor kan het werkelijk aantal plofkraken met schade nog hoger uitvallen. Pogingen tot plofkraken zijn niet meegenomen, evenals explosies bij winkels of woningen.