Stappenplan voor het zelf keuren van elektrisch gereedschap volgens NEN 3140

Het keuren van elektrisch gereedschap is een cruciaal onderdeel van veiligheid op de werkvloer. De NEN 3140-norm stelt duidelijke eisen aan het onderhouden en keuren van elektrische apparatuur om risico’s op ongelukken en storingen te minimaliseren. In deze blog geven we een stapsgewijs overzicht van hoe u zelf volgens deze norm uw gereedschap kunt keuren. Door deze stappen te volgen, draagt u bij aan een veilige werkomgeving en waarborgt u de betrouwbaarheid van uw apparatuur.

Wat is NEN 3140 en waarom is het belangrijk?

De NEN 3140 is een Nederlandse norm die richtlijnen geeft voor de bedrijfsvoering van elektrische installaties en apparatuur in laagspanningssystemen. Deze norm is essentieel voor iedereen die werkt of verantwoordelijk is voor elektrisch gereedschap, omdat het naleven ervan bijdraagt aan het verminderen van elektrische ongevallen en brandrisico’s.

Het belang van de NEN 3140 gaat verder dan enkel wettelijke naleving. Door regelmatig te keuren volgens deze norm, zorgt u ervoor dat uw gereedschap in goede staat verkeert en veilig gebruikt kan worden. Bovendien helpt het bij het tijdig opsporen van potentiële defecten, wat reparaties en onverwachte stilstand kan voorkomen. Dit verbetert niet alleen de veiligheid op de werkplaats, maar kan ook bijdragen aan een efficiënter werkproces en een langere levensduur van het gereedschap.

Voorbereiding op de keuring

Voordat u begint met het keuren van elektrisch gereedschap, is een goede voorbereiding essentieel. Dit begint met het verzamelen van de juiste materialen en gereedschappen. U heeft onder andere een multimeter, isolatieweerstandsmeter en aardingsweerstandsmeter nodig. Daarnaast zijn persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM), zoals geïsoleerde handschoenen en veiligheidsbrillen, cruciaal om jezelf te beschermen tegen mogelijke elektrische gevaren.

Het opstellen van een keuringsplan is de volgende stap. Dit plan bevat een lijst van het gereedschap dat moet worden gekeurd, de keuringscriteria volgens NEN 3140, en de volgorde waarin de keuringen worden uitgevoerd. Zorg ervoor dat de werkomgeving schoon en goed verlicht is, en dat er voldoende ruimte is om de gereedschappen veilig te testen. Door een duidelijke structuur aan te brengen in uw keuringen, voorkomt u fouten en kunt u efficiënt te werk gaan. Kijk bijvoorbeeld naar hoe RepaKeur dit doet.

Visuele inspectie van het gereedschap

De visuele inspectie is een belangrijke eerste stap in het keuren van elektrisch gereedschap. Deze controle helpt om eventuele zichtbare gebreken te identificeren die de veiligheid en functionaliteit van het gereedschap kunnen beïnvloeden. Begin met het controleren van de buitenkant van het gereedschap op tekenen van slijtage, zoals scheuren, beschadigingen of ontbrekende onderdelen.

Let vooral op de staat van de kabels en stekkers. Beschadigde isolatie of loszittende stekkers kunnen gevaarlijk zijn en moeten onmiddellijk worden gerepareerd of vervangen. Controleer ook op tekenen van oververhitting, zoals verkleurde of vervormde onderdelen, wat kan duiden op interne problemen.

Bij de visuele inspectie is het belangrijk om systematisch te werk te gaan. Noteer alle waargenomen gebreken en beoordeel of het gereedschap geschikt is voor verdere keuringen. Als er ernstige defecten worden gevonden, is het raadzaam om het gereedschap te markeren als onveilig en het niet te gebruiken totdat de nodige reparaties zijn uitgevoerd.

Elektrische metingen uitvoeren

Na de visuele inspectie is het tijd om de elektrische metingen uit te voeren, wat een cruciaal onderdeel is van de NEN 3140-keuring. Voor deze stap heeft u specifieke meetinstrumenten nodig, zoals een multimeter, isolatieweerstandsmeter, en aardingsweerstandsmeter. Deze metingen helpen u te bepalen of het gereedschap elektrisch veilig is om te gebruiken.

Isolatieweerstand meten: De isolatieweerstandstest meet de weerstand tussen de actieve delen van het gereedschap en de aardingspunten. Een hoge weerstand betekent dat de isolatie in goede staat is. Begin met het uitschakelen van het gereedschap en sluit de isolatieweerstandsmeter aan volgens de instructies van de fabrikant. Idealiter moet de gemeten waarde boven de minimaal vereiste weerstand liggen die wordt gespecificeerd in de NEN 3140-norm.

Aardingsweerstand meten: Deze test meet de weerstand van de aarding van het gereedschap om ervoor te zorgen dat eventuele lekstromen veilig naar de grond kunnen worden afgevoerd. Sluit de aardingsweerstandsmeter aan en voer de test uit zoals voorgeschreven. De gemeten weerstand moet binnen de normwaarden vallen om ervoor te zorgen dat de aarding effectief is.

De resultaten van deze metingen moeten nauwkeurig worden gedocumenteerd, aangezien ze een cruciaal bewijs vormen van de veiligheid van het gereedschap. Als de gemeten waarden afwijken van de norm, kan dit wijzen op isolatieproblemen of een slechte aarding, wat onmiddellijke aandacht vereist.

Functionele tests uitvoeren

Na de elektrische metingen is het belangrijk om functionele tests uit te voeren om te controleren of het gereedschap nog steeds goed werkt. Deze tests helpen vast te stellen of alle functies van het gereedschap correct en veilig opereren, zoals bedoeld door de fabrikant.

Testen van de basisfuncties: Schakel het gereedschap in en controleer of alle primaire functies werken zoals bedoeld. Voor een boormachine betekent dit bijvoorbeeld dat de motor soepel draait en dat de snelheid kan worden geregeld. Voor elektrisch gereedschap met bewegende onderdelen, zoals zagen, is het belangrijk te controleren of deze onderdelen goed functioneren zonder haperingen of ongewenste trillingen.

Veiligheidsmechanismen controleren: Veel elektrisch gereedschap is uitgerust met veiligheidsfuncties, zoals noodstops of overbelastingsbeveiliging. Test deze functies om ervoor te zorgen dat ze effectief werken. Dit is cruciaal om ongelukken te voorkomen tijdens normaal gebruik.

Als een van de functies of veiligheidsmechanismen niet goed werkt, moet het gereedschap worden gerepareerd of vervangen. Documenteer de resultaten van deze tests zorgvuldig en zorg ervoor dat alle bevindingen worden vastgelegd in het keuringsrapport.

Documentatie en rapportage

Een van de laatste maar essentiële stappen in het keuren van elektrisch gereedschap volgens NEN 3140 is het documenteren van de resultaten. Een gedetailleerd keuringsrapport is niet alleen verplicht, maar helpt ook bij het bijhouden van de onderhoudsgeschiedenis van uw gereedschap, wat belangrijk is voor toekomstige keuringen en inspecties.

Vastleggen van de testresultaten: Noteer alle resultaten van de visuele inspectie, elektrische metingen, en functionele tests. Zorg ervoor dat elke meting duidelijk wordt gedocumenteerd met de bijbehorende datum, het type meting, en de meetwaarden. Eventuele afwijkingen van de norm moeten duidelijk worden aangegeven, samen met de acties die zijn ondernomen om deze te corrigeren.

Opstellen van een keuringsrapport: Het keuringsrapport moet voldoen aan de eisen van de NEN 3140 en moet de volgende informatie bevatten:

• De gegevens van het gereedschap (type, serienummer, enz.).
• De naam van de persoon die de keuring heeft uitgevoerd.
• De datum van de keuring en de datum van de volgende geplande keuring.
• Gedetailleerde beschrijvingen van eventuele gevonden gebreken en de genomen maatregelen.
• De uiteindelijke beoordeling van het gereedschap: goedgekeurd of afgekeurd.

Bijhouden van een onderhoudslogboek: Naast het keuringsrapport is het nuttig om een onderhoudslogboek bij te houden. Dit logboek bevat alle onderhouds- en reparatiegeschiedenis van het gereedschap, wat kan helpen bij toekomstige keuringen en besluitvorming over reparaties of vervanging.

Wat te doen na de keuring

Na het afronden van de keuring is het belangrijk om passende vervolgstappen te ondernemen, afhankelijk van de uitkomst van de tests en inspecties.

Acties bij afkeur: Als het gereedschap is afgekeurd, mag het niet meer worden gebruikt totdat de noodzakelijke reparaties zijn uitgevoerd. Markeer het gereedschap duidelijk als onveilig en zorg ervoor dat het niet per ongeluk wordt gebruikt. Laat de benodigde reparaties uitvoeren door een gekwalificeerde technicus en voer daarna opnieuw een keuring uit om te bevestigen dat het gereedschap nu wel aan de NEN 3140-normen voldoet.

Regelmatige herkeuringen: NEN 3140 vereist dat elektrisch gereedschap periodiek wordt gekeurd, afhankelijk van het gebruik en de werkomstandigheden. Stel een keuringsschema op dat aansluit bij de frequentie van gebruik en de omgevingsfactoren waaraan het gereedschap wordt blootgesteld. Gereedschap dat regelmatig in zware omstandigheden wordt gebruikt, moet vaker worden gecontroleerd dan gereedschap dat slechts incidenteel wordt gebruikt.

Door een systematische benadering te volgen na elke keuring, zorgt u ervoor dat uw gereedschap altijd in goede staat verkeert en veilig gebruikt kan worden. Dit draagt niet alleen bij aan de veiligheid, maar verlengt ook de levensduur van uw gereedschap. Nu weet je alles van NEN 3140 keuringen.