Politie Oost-Nederland zet concrete stappen om grensoverschrijdend gedrag uit te bannen

Apeldoorn – Vandaag publiceerden verschillende kranten over aangiftes van verkrachting en van smaad en laster/belaging door medewerkers uit de eenheid Oost-Nederland. Het Openbaar Ministerie doet daar momenteel onderzoek naar. “Zolang een onderzoek loopt zijn het OM en wij zeer terughoudend met het geven van inhoudelijke informatie. Zorgvuldigheid in het onderzoek en in ons contact met en de zorg voor de betrokkenen is onze grootste prioriteit. We wachten de uitkomsten af en nemen op basis daarvan vervolgstappen” aldus Janny Knol, Eenheidschef van de politie Oost- Nederland. “Ik zie de publicatie echter als een moment om mensen bij te praten over onze initiatieven om grensoverschrijdend gedrag uit te bannen en te zorgen voor een veilige werkplek voor iedereen die bij de politie werkt.”

Ook bij de politie is grensoverschrijdend gedrag geen nieuw verschijnsel. Er is al lange tijd aandacht voor want juist bij de politie raakt dit gedrag direct aan de legitimiteit. “Ons werk is juist om er tegen op te treden. De samenleving verwacht van ons dat wij opstaan tegen misdaad, gevaar en onrecht. Als zich dat in onze gelederen afspeelt in de vorm van grensoverschrijdend gedrag, dan schaadt dat het vertrouwen van burgers én van collega’s in de politie. Want elke collega heeft recht op een veilige werkomgeving. Daarom vraagt het voorkomen en tegengaan continu onze aandacht. Onder andere in de beweging naar een Politie voor Iedereen werken we samen aan een veilige en inclusieve organisatie.” 

Politie voor iedereen

De beweging Politie voor Iedereen kwam op gang in 2019 in een periode waarin steeds meer politiemedewerkers zich erover uitspraken dat ze zich om verschillende redenen niet veilig voelden binnen de organisatie en leidinggevenden daar te weinig oog voor hadden. Via vijf pijlers (de schijf van vijf) wordt sindsdien hard gewerkt om hier verandering te brengen. De eerste schijf heeft betrekking op veilige in inclusieve teams. Janny: “Onder die noemer ontwikkelen we allerlei initiatieven om stappen te zetten. Daar wil ik zelf als eenheidschef zelf het voorbeeld in geven naar de andere leidinggevenden. Zij zijn essentieel. Daarom stellen we alles in het werk om hen te faciliteren hun teams veiliger te maken. Overigens heeft elke medewerker een rol in het zorgdragen voor een veilige en prettige werkomgeving. Dit is niet alleen een taak van leidinggevenden.” 

Grenzen zichtbaar maken

Het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag doet de politie onder meer door aan medewerkers duidelijk te maken waar de grens tussen toelaatbaar en niet-toelaatbaar ligt. Dat is belangrijk, want ga je over die grens, dan heeft dat consequenties. Hierover wordt actief gecommuniceerd. Dat helpt om die grenzen zichtbaar te maken in de organisatie en daar buiten. Janny: “We gebruiken daarvoor ook casussen die in de samenleving spelen. Wat daar voor onrust zorgt, doet het over het algemeen ook binnen onze organisatie. Dat maakt het een goede gelegenheid om er dialoog over aan te gaan. Dat gebeurt dat in de reacties onder intranetberichten, maar ook tijdens gesprekken in de teams. Onze leidinggevende worden steeds beter getraind om gesprekken over lastige onderwerpen te faciliteren.”

Verbeteringen op maat

Binnen de politie worden regelmatig onderzoeken uitgevoerd onder medewerkers naar hoe het gaat met de sociale veiligheid in de teams. Deze onderzoeken vormen een belangrijke startpunt. De uitkomsten worden per team gepresenteerd en besproken. Janny: “Elk team maakt op basis van de uitkomsten een plan van aanpak om tot verbeteringen te komen, passend bij wat op dat team nodig is. Naar aanleiding van de onderzoeken worden binnen teams ook regelmatig dialoogsessies georganiseerd over thema’s waarvan gebleken is dat ze medewerkers bezig houden.”

Preventieteam

Het zichtbaar maken van de grens, en net zo belangrijk: het weerbaar maken van medewerkers zodat ze er niet over gaan, is een belangrijke taak van een preventieteam dat sinds een aantal jaren binnen de politie Oost-Nederland opereert. Dit team gaat door de hele organisatie met medewerkers in hun team in gesprek. Janny: “Dat gaat over juridische kwesties, maar zeker ook over gedrag op de werkvloer en de omgang met collega’s. Met soms best schurende stellingen worden heikele thema’s bij de kop gepakt. De preventiesessies zorgen voor veel eye-openers en dat is precies wat we willen: bewustwording van wat we wel en niet accepteren in onze organisatie en dat we elkaar helpen om aan de goede kant van de grens te blijven.” 

Vertrouwenspersonen

Voor medewerkers die ondanks alles toch geconfronteerd worden met grensoverschrijdend gedrag of er getuige van zijn, heeft de organisatie een aantal mogelijkheden om dit aan te kaarten. Een eerste stap is de persoon in kwestie aanspreken. Maar deze stap kan ook een hele moeilijke zijn en in sommige situaties soms té moeilijk. Behalve bij hun leidinggevende kunnen zij ook terecht bij een vertrouwenspersoon van de eenheid, of juist een vertrouwenspersoon verbonden aan een ander team of eenheid. Ook kunnen medewerkers een melding doen bij het team Veiligheid, Integriteit en Klachten of de Ombudsfunctionaris van de politie. Op grond van een melding kunnen er maatregelen worden genomen of kan worden ingegrepen bij missstanden.